In Spanje verschijnen op sociale media beweringen dat de Europese Unie het gebruik van meel gemaakt van wormen verplicht stelt in producten zoals brood, koekjes en andere deegwaren. Hierdoor eten consumenten zonder het te weten wormen. Dit valse bericht is inmiddels weerlegd door de Europese Commissie zelf. Toch heeft de Spaanse consumentenorganisatie zich gebogen over het hoe en wat van het gebruik van wormenmeel in Spaans voedsel.
De publicatie van deze nieuwe verordening in het Publicatieblad van de Europese Unie op 21 januari 2025 veroorzaakte onmiddellijk een golf van misinformatie en alarmerende berichten over wormenmeel. EU-verordening 2025/89 staat toe dat poeder gemaakt van met UV-straling behandelde meelwormlarven verkocht en gebruikt wordt als ingrediënt in voedsel. Dit betekent echter niet dat je onbewust wormen eet.
In de factcheck-rubriek van de Spaanse krant La Vanguardia werden bezorgde vragen gesteld of het waar is dat de Europese Unie (EU) “de consumptie van meel en zijn derivaten, inclusief wormen, verplicht stelt”. Het bericht, dat vergezeld ging van een YouTube-video met meer dan 17.000 likes, beweerde dat de “EU de consumptie van wormen wettelijk verplicht stelt”. Verschillende sociale media waarschuwden ook dat deze insecten zonder waarschuwing in veel producten terecht zouden komen.
Volgens de regelgeving vallen deze en andere insectenproducten onder de categorie nieuwe voedingsmiddelen. Dit betekent dat elk insect dat als voedingsmiddel op de markt komt eerst uitvoerig wordt onderzocht door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Pas na goedkeuring mag het verkocht worden, inclusief duidelijke richtlijnen voor gebruik en etikettering. Er gelden strenge regels voor het gebruik van insecten als ingrediënten, aldus de Spaanse consumentenorganisatie OCU.
De consumptie van insecten is niets nieuws onder de zon. Ze worden wereldwijd geconsumeerd, in sommige landen al sinds mensenheugenis, en worden erkend als een voedzame en duurzame bron van eiwitten. Volgens de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN, eten meer dan 2 miljard mensen insecten. De Europese Unie wil daarom de productie en het gebruik van insecten in voedsel bevorderen, op voorwaarde dat ze veilig zijn. Volgens de FAO zijn insecten zeer rijk aan eiwitten, vitamine B1, B2 en B3, bevatten ze omega 3 en 6, alle essentiële aminozuren en zijn ze een belangrijke bron van mineralen zoals ijzer.
Sinds 2018 heeft de EU verschillende insectensoorten toegelaten voor menselijke consumptie. Dit zijn onder andere de gele meelworm (Tenebrio molitor), de treksprinkhaan, de krekel en de larven van de mestkever. Deze producten hebben bewezen veilig te zijn, mits ze op de juiste manier worden verwerkt en geëtiketteerd.
Alle toegestane ingrediënten van insecten moeten expliciet op de verpakking worden vermeld. Als een product meelwormpoeder bevat, wordt dit in de ingrediëntenlijst vermeld als “poeder behandeld met bestraling van meelwormlarven (Tenebrio molitor)”. Fabrikanten moeten ook waarschuwen voor mogelijke allergische reacties. Deze kunnen vooral optreden bij mensen die ook allergisch zijn voor schaaldieren.
Het volgende experiment van Carrefour laat zien dat producten gemaakt van insecten in Spaanse supermarkten nog niet zo wijdverspreid zijn. In 2018 besloot deze Franse supermarktketen zijn assortiment uit te breiden met 10 producten die insecten zoals krekels en wormen bevatten. Deze werden aangeboden voor tussen de €2 en €7. Je kon bijvoorbeeld energierepen, snacks en pasta kopen, waarvan sommige gemaakt waren van krekelpoeder. Na een jaar werden deze insectenproducten weer uit de schappen gehaald vanwege tegenvallende verkoopcijfers.
Het idee dat de EU ongemerkt insecten in haar voedsel toelaat, is dus een broodje aap verhaal. Hoewel insecten steeds vaker worden toegelaten als voedsel vanwege hun duurzaamheid en voedingswaarde, wordt er niets toegevoegd zonder dat je het weet. Wil je geen meelwormen eten? Lees gewoon het etiket en je weet precies wat er in je eten zit.
Bron: Agentschappen
